İNSÜLİN SALGILATICILAR İLE İLGİLİ DİKKAT EDİLMESİ GEREKENLER

diabetes, the meter, satellite express-3403313.jpg
  • İnsülin salgılatıcılar, bolus insülin salgılar; tokluk kan şekerini düşürürler.
  • Hipoglisemi riskleri vardır, bu nedenle hasta öğün atlamamalı ve kendini aç bırakmamalıdır. Antilipolitik etkileri vardır; kilo aldırırlar.
  • Sadece tip-2 diyabette kullanılırlar.

İnsülin salgılatıcılar iki gruptur.

Tablo-1: İnsülin salgılatıcılar

SÜLFONİLÜRELER

Etki Mekanizması

Pankreasın β hücrelerinden insülin salınımını uyarırlar. Hem bazal insülin salgısında hem de glikoz yüklemenin veya yemeğin yaptığı insülin salgısında artış olur.

ATP’ye duyarlı K+ kanallarını bloke ederek depolarizasyona, içeri Ca2+ girişine ve insülin ekzositozuna sebep olurlar.

Karaciğerde glikoz üretimini azaltabilir ve periferal insülin duyarlılığını artırabilirler.

Sülfonilüreler 1. kuşak ve 2. kuşak olmak üzere iki gruba ayrılmaktadır.

Tablo-2: 1. ve 2. kuşak sülfonilüreler

2. Kuşak Sülfonilüreler

  • Tam veya tama yakın absorbe edilirler.
  • Günün ilk ana öğününden hemen önce veya yemek sırasında alınabilir. Yemekten önce alınması daha iyidir.
  • Genelde günde 1 kez kullanılır (Bazen 2×1).
  • Plazma albüminine yüksek oranda bağlanırlar.
  • Karaciğerde önemli oranda metabolize edilerek elimine edilirler.
  • Karaciğer yetmezliği durumunda doz azaltılması gerekebilir.

Türkiye’de Müstahzarı Olan Sülfonilüreler

  • Glibenklamid (Gliburid)
  • Glimeprid
  • Glipizid
  • Gliklazid

Glibenklamid

  • Gravimetrik etki gücü en yüksek olan uzun etkili iki sülfonilüreden biridir (Diğeri glimeprid).
  • Hipoglisemi riski yüksektir, bu nedenle çok fazla tercih edilmez.
  • Yatkınlığı olanlarda disülfiram-benzeri reaksiyon yapabilir.
  • Yapıca tiyazid diüretiklerine benzediği için diüretik etkisi vardır.

Glimeprid

  • Uzun etkilidir ve gravimetrik gücü yüksektir.
  • Hipoglisemi riski vardır (Glibenklamid kadar değil).
  • Hepatik ve hematolojik yan etkiler yapabilir.

Glipizid

  • Orta etki sürelidir.
  • Besinler absorpsiyonu azalttığı için yemekten 30 dk önce alınması iyi olur.
  • Hipoglisemi riski vardır (Glibenklamid kadar değil).

Gliklazid

  • Nispeten uzun etkilidir.
  • Trombositler üzerine antiagregan etkisi vardır.
  • Diğer sülfonilürelere göre daha az hipoglisemi yapar; en çok tercih edilen sülfonilüredir.

SÜLFONİLÜRELERİN YAN ETKİLERİ

  • Mide-bağırsak kanalını tahriş ederek bulantı, kusma, mide ekşimesi, karın ağrısı ve diyare yapabilir.
  • Ciltte alerjik döküntü oluşabilir.
  • Kemik iliğini deprese ederek lökopeni, trombositopeni ve agranülositoz yapabilirler.
  • Kilo artışına sebep olurlar.
  • Uzun süre kullanıldıklarında potansiyel kardiyotoksik etkilere sebep olabileceği için kalp hastalarında kullanılmaması önerilir.
  • Tip-1 diyabette, karaciğer ve böbrek yetmezliğinde, laktasyon ve gebelikte kontrendikedir.
  • Hipoglisemi yaparlar. Bu nedenle hasta öğün atlamamalı ve kendini aç bırakmamalıdır. Yanında her zaman şekerli yiyecekler bulundurmalıdır. Hipoglisemi belirtileri hastaya anlatılmalıdır.
  • Hasta olmayan kişilerde de hipoglisemi yapar.

MEGLİTİNİDLER

Etki Mekanizması:

İnsülin salınımını uyarırlar. Sülfonilürelerin aksine etkisi hızlı başlar ve kısa sürer.

  • Sülfonilüreler gibi günde 1 kez değil her öğün yemekten önce alınır; tokluk kan şekerini düşürür. (3×1)
  • Etki süresi kısa olduğu için hipoglisemi yapma potansiyeli daha düşüktür. Fakat öğün atlanırsa mutlaka ilaç da atlanmalıdır; hipoglisemi oluşabilir. Öğün eklenirse ilaç da eklenir.
  • Yemekten önceki 30 dk içerisindeki zaman diliminde alınmalıdır (0-30 dk).
  • Sülfonilüreler ile birlikte kullanılmamalıdır.

Meglitinidler iki tanedir:

  • Repaglinid
  • Nateglinid

Repaglinid

  • Bağırsaktan çok çabuk absorbe edilir.
  • Karaciğerde hızlı metabolize edilir.

Nateglinid

  • Çabuk absorbe edilir.
  • Ürik asit düzeylerini artırabilir.

MEGLİTİNİDLERİN YAN ETKİLERİ

  • Hipoglisemi ve kilo artışına neden olurlar fakat sülfonilüreler kadar değildir.
  • Kusma, karın ağrısı, diyare gibi gastrointestinal rahatsızlıklara sebep olabilir.
  • Ciltte döküntü gibi alerjik reaksiyonlara sebep olabilir.
  • Nateglinid ürik asit düzeylerini artırabilir.
  • Karaciğer yetmezliği olanlarda dikkatli kullanılmalıdır.

GÜNCEL MÜSTAHZAR TABLOLARI DA İÇEREN İNSÜLİN SALGILATICILAR SLAYTI İÇİN TIKLAYINIZ.

DİABETES MELLİTUS SLAYTI İÇİN TIKLAYINIZ.


0 yorum

Bir yanıt yazın

Avatar placeholder

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

E-BÜLTEN

Yeni yüklenen slaytlardan ve güncel yazılardan haberdar olmak istiyorsanız e-posta adresiniz ile e-bültene kaydolabilirsiniz.