DİHİDROPİRİDİN TÜREVİ KALSİYUM KANAL BLOKÖRLERİNİN ÖNEMLİ ÖZELLİKLERİ
Kalsiyum kanal blokörleri dihidropiridinler ve nondihidropiridinler olmak üzere yapısal olarak iki gruba ayrılmaktadır (Şekil-1).
Dihidropiridinlerin (DHP) Özellikleri
Dihidropiridinlerden klinik kullanıma ilk giren nifedipindir; dihidropiridin ilaçların prototipidir.
Başlıca endikasyonları hipertansiyon ve stabil anjinadır.
Oral yoldan kullanılırlar (bazı istisnalar vardır).
Akut myokard enfaktüsünde akut olarak koroner dilatör amaçlı kullanılmazlar; sağkalımı uzatmazlar.
Vazoselektif ilaçlardır; vasküler düz kas hücrelerinde, L-tipi kanallardan Ca2+ girişinin engellenmesi ve NO salınımı aracılığıyla oluşan vazodilatasyon, antihipertansif etkinin temelini oluşturur.
Doku seçiciliği, uygulama sıklığı ve etki süresi gibi farmakokinetik ve farmakodinamik özelliklere göre jenerasyonlarına ayrılırlar.
Yeni jenerasyon kalsiyum kanal blokörleri, yakın zamanda geliştirilmiş ve daha lipofilik olan dihidropiridin türevleri olup bunlar, grubun prototipi olan nifedipine kıyasla daha yüksek vasküler selektivite, daha yavaş başlayan ve daha uzun süren hipotansif etkiye sahiplerdir.
Günümüzde klinik olarak etkili dört farklı jenerasyonda dihidropiridin türevi kalsiyum kanal blokörü tanımlanmıştır.
1. Jenerasyon DHP: Nifedipin, nikardipin
- Hipertansiyona karşı kanıtlanmış etkileri olmasına rağmen bu ilaçların etkilerinin hızlı başlaması, kısa yarı ömürlü olmaları ve baroreseptör aktivasyonu gibi bazı yan etkilerinden dolayı klinik kullanımlarında kısıtlamaya gidilmiştir.
- Nifedipine bağlı vazodilatasyonun çok hızlı gelişmesi, renin salınımı ve anjiotensin-II aracılı sempatik uyarılar da bu ilaçla tedavi sırasında, sempatik aktiviteyle ilgili yan etkilerin artmasına yol açar.
2. Jenerasyon DHP: Yavaş salıverilen nifedipin, felodipin, nikardipin ile daha yeni kimyasallar olan benidipin, efonidipin, manidipin, nilvadipin, nitrendipin
- Yavaş salıverilen şekilde, terapötik etki daha rahat kontrol edilebilir ve baroreseptör aktivasyonu azaltılmış olur.
- Benidipinle refleks taşikardi oluşma riski, nifedipinin yarısı kadardır.
3. Jenerasyon DHP: Amlodipin, barnidipin, azelnidipin
- Bunlar daha lipofilik yapıdadırlar, daha stabil bir farmakokinetik profilleri vardır ayrıca daha uzun etki süreli, daha az kardiyoselektif olup kalp yetmezliği olan hastalarda daha iyi tolere edilirler ve kronik böbrek yetmezliği olanlarda yararlıdırlar.
4. Jenerasyon DHP: Silnidipin, lerkanidipin
- Bunlar daha lipofilik yapıdadırlar, etkileri daha uzun süreli ve stabildir, yan tesirleri azdır, özellikle miyokard iskemisi ve konjestif kalp yetmezliğinde daha geniş terapötik spektruma sahiplerdir.
- Silnidipin, N-tipi kalsiyum kanallarını diğer blokörlere göre daha güçlü inhibe eder; Lerkanidipin ise lipofilik özelliği ve vasküler selektivitesi ile uzun süreli antihipertansif etki gösterir, sempatik aktivasyon ve refleks taşikardiyi indüklemediği için ve negatif inotropik etkileri olmadığı için iyi tolere edilir.
0 yorum