DİYABETTE EGZERSİZİN ÖNEMİ

DİYABETTE EGZERSİZİN ÖNEMİ

• Düzenli egzersiz kan glikoz kontrolünü iyileştirir.
• İnsülin direncinin azalmasına ve ağırlık kontrolüne katkı sağlar.
• Kardiyovasküler risk faktörlerini azaltır.
• Yüksek riskli kişilerde Tip-2 diyabet gelişimini önler.

Diyabeti olan hastada egzersiz öncesi bazı tıbbi değerlendirmeler yapılır. Bu değerlendirmeler şunlardır: Yaş, daha önceki fiziksel aktivite düzeyi, glisemik kontrol durumu ve HbA1c düzeyi, göz dibi muayenesi (fundoskopik tetkik), nörolojik ve lokomotor sistem muayenesi, kardiyovasküler inceleme, böbrek fonksiyonlarının değerlendirilmesi ve diyabetik ayak muayenesi.

Diyabette Egzersiz Uygulama İlkeleri

• İnsülin ve insülin salgılatıcı kullananlarda egzersiz öncesi ve sonrası hipoglisemiyi önlemek için kan glikoz takibi yapılmalıdır.
• Kişi yanında diyabetik olduğunu belirten bir kimlik bulundurmalıdır.
• Egzersiz türü ve şiddetine göre egzersiz öncesi insülin dozunun azaltılması gerekebilir çünkü artmış vücut aktivitesi ve ısısı insülin emilimini hızlandırır.  
• İnsülin etkisinin pik yaptığı saatlerde egzersizden sakınılmalıdır; uygun glikoz değerleri olmadıkça egzersiz yapılmamalıdır.
• Hasta egzersiz sırasında hipoglisemi riskine karşı yanında mutlaka glikoz tableti ya da şeker taşımalıdır. Egzersiz kan glikozunu 24 saate kadar düşürebilir ve geç hipoglisemi gelişebilir, dikkatli olunmalıdır.
  Kan glikozu ≥ 250 mg/dl ve keton pozitif ise keton normalleşinceye kadar egzersiz ertelenmelidir.
• Aşırı yorgunluk ya da baş dönmesi, göğüs ağrısı, nefes darlığı gibi bulgular varsa egzersiz hemen durdurulmalıdır.
• Egzersiz sırasında yeterli sıvı alımına dikkat edilmelidir.
• Egzersiz bireyselleştirilmelidir; kişiye özel olarak planlanmalıdır.
• Kontrendikasyon yoksa tip-2 diyabetlilere haftada ardışık 3 gün egzersiz önerilmelidir. Birlikte yapılan aerobik egzersizler tercih edilmelidir. Hipoglisemi riski göz önünde bulundurularak, insülin kullananlar dağa tırmanma, su altı dalışı, motosiklet gibi tek başına yapılacak tehlikeli aktivitelerden sakınmalıdır.

Diyabette aktif egzersiz yapılmasını kısıtlayan bazı kontrendikasyonlar bulunur.

Diyabette Aktif Egzersiz Kontrendikasyonları

• Hipoglisemi ve hiperglisemi (< 80 mg/dL, > 250 mg/dL)
• Ketonemi
• Hipoglisemiyi algılayamama
• Kontrolsüz kardiyovasküler hastalık ve/veya hipertansiyon
• Proliferatif retinopati
• Nöropati sonucu duyu kaybı, otonom noröpati
• Ayak ülserleri
• Nefropati ve makroskopik albüminüri
• Tek başına yapılan tehlikeli sporlar (dalma, uçma vs.)

Diyabeti olan hasta doğru beslenme planı ve egzersiz düzeni için diyetisyene yönlendirilmelidir.

Egzersiz Ne Zaman Yapılmalıdır?

Diyabetli kişide egzersizin zamanlaması oldukça önemlidir. Diyabetli kişi sabah erken saatte, aç veya yemekten hemen sonra egzersiz yapmamalıdır. En iyi egzersiz zamanı akşam yemeğinden 1-2 saat sonrasıdır. Egzersiz insülin kullananlarda hızlı emilime yol açacağı için egzersizde aktif olan bölgeye insülin yapılmamalıdır.

Kaynak:

1. Diyabet Tanı Ve Tedavi Rehberi. 7. Baskı, Türkiye Diyabet Vakfı (2017).

ANTİDİYABETİK İLAÇLAR SLAYTLARI İÇİN TIKLAYINIZ.

DİABETES MELLİTUS İLE İLGİLİ DETAYLI BİLGİLER VE HASTALIK SLAYTI İÇİN TIKLAYINIZ.