SÜLFONİLÜRELER İLE İLGİLİ DİKKAT EDİLMESİ GEREKENLER

SÜLFONİLÜRELER İLE İLGİLİ DİKKAT EDİLMESİ GEREKENLER

Sülfonilüreler oral antidiyabetik ilaçlardan olup insülin salgılatıcı grupta yer alırlar.

İnsülin salgılatıcılar, bolus insülin salgılar; tokluk kan şekerini düşürürler.

Hipoglisemi riskleri vardır, bu nedenle hasta öğün atlamamalı ve kendini aç bırakmamalıdır.

Antilipolitik etkileri vardır; kilo aldırırlar.

Sadece tip-2 diyabette kullanılırlar.

Etki Mekanizması

• Pankreasın β hücrelerinden insülin salınımını uyarırlar. Hem bazal insülin salgısında hem de glikoz yüklemenin veya yemeğin yaptığı insülin salgısında artış olur. ATP’ye duyarlı K⁺ kanallarını bloke ederek depolarizasyona, içeri Ca²⁺ girişine ve insülin ekzositozuna sebep olurlar. Karaciğerde glikoz üretimini azaltabilir ve periferal insülin duyarlılığını artırabilirler.

Sülfonilüre grubu ilaçlar iki grupta değerlendirilir: 1.kuşak ve 2. kuşak sülfonilüreler.

1.Kuşak Sülfonilüreler

• Tolbutamid, klorpropamid, tolazamid, asetoheksamid.
• Polar ilaçlardır.
• Birinci kuşak sülfonilüreler artık kullanılmazlar.

2. Kuşak Sülfonilüreler

• Glipizid, glibenklamid (gliburid), glimeprid, gliklazid, glibornurid, glikidon, glikodiazin
• Lipofilik ilaçlardır. Hem gravimetrik etki güçleri hem de efikasiteleri 1. kuşaktan daha yüksektir.
• Tam veya tama yakın absorbe edilirler.
• Günün ilk ana öğününden hemen önce veya yemek sırasında alınabilir. Yemekten önce alınması daha iyidir. Genelde günde 1 kez kullanılır (Bazen 2×1).
• Plazma albüminine yüksek oranda bağlanırlar.
• Karaciğerde önemli oranda metabolize edilerek elimine edilirler.
• Karaciğer yetmezliği durumunda doz azaltılması gerekebilir.

Glibenklamid

• Gravimetrik etki gücü en yüksek olan uzun etkili iki sülfonilüreden biridir (Diğeri glimeprid).
• Hipoglisemi riski yüksektir, bu nedenle çok fazla tercih edilmez.
• Yatkınlığı olanlarda disülfiram-benzeri reaksiyon yapabilir.
• Yapıca tiyazid diüretiklerine benzediği için diüretik etkisi vardır.

Glimeprid

• Uzun etkilidir ve gravimetrik gücü yüksektir.
• Hipoglisemi riski vardır (Glibenklamid kadar değil).
• Hepatik ve hematolojik yan etkiler yapabilir.

Glipizid

• Orta etki sürelidir.
• Besinler absorpsiyonu azalttığı için yemekten 30 dk önce alınması iyi olur.
• Hipoglisemi riski vardır (Glibenklamid kadar değil).

Gliklazid

• Nispeten uzun etkilidir.
• Trombositler üzerine antiagregan etkisi vardır.
• Diğer sülfonilürelere göre daha az hipoglisemi yapar; en çok tercih edilen sülfonilüredir.
• Gliklazidin MR formu 2×1 yazılmış olsa da kahvaltıdan önce, 1×2 olarak alınması önerilir.

SÜLFONİLÜRELER İÇİN ÖNEMLİ UYARILAR

Hipoglisemi yaparlar. Bu nedenle hasta öğün atlamamalı ve kendini aç bırakmamalıdır. Yanında her zaman şekerli yiyecekler bulundurmalıdır. Hipoglisemi belirtileri hastaya anlatılmalıdır. Hasta olmayan kişilerde de hipoglisemi yapar.

Kilo artışına yol açarlar, bu konuda hasta mutlaka bilgilendirilmelidir. Hastanın beslenme ve egzersize dikkat etmesi gerektiği söylenmeli ve bir diyetisyene yönlendirilmelidir.

Mide-bağırsak kanalını tahriş ederek bulantı, kusma, mide ekşimesi, karın ağrısı ve diyare yapabilir.

Ciltte alerjik döküntü oluşabilir.

Kemik iliğini deprese ederek lökopeni, trombositopeni ve agranülositoz yapabilirler.

Uzun süre kullanıldıklarında potansiyel kardiyotoksik etkilere sebep olabileceği için kalp hastalarında kullanılmaması önerilir.

Tip-1 diyabette, karaciğer ve böbrek yetmezliğinde, laktasyon ve gebelikte kontrendikedir.

DETAYLI BİLGİLER İÇEREN SLAYTIMIZ İÇİN TIKLAYINIZ.